آلودگی صوتی به‌عنوان یکی از مهمترین آلاینده‌های محیط‌زیست اثرات بالقوه‌ای بر سلامت انسان دارد. ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی صوت به درک بهتر چگونگی اثرگذاری آلودگی صوتی بر رفاه و سلامت جامعه کمک می‌کند. از این‌رو در این مطالعه، پس از پهنه‌بندی آلودگی صوتی در قسمت مرکزی حوزه آبخیز زاینده‌رود، با استفاده از رویکردهای آمار فضایی شامل تحلیل موران جهانی، تحلیل انسلین موران محلی، تحلیل نقاط داغ (گیتس-اردجی) و تحلیل خوشه و ناخوشه رندرینگ الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی ارزیابی شد و در پایان با استفاده از منحنی شاخص عملکرد، صحت مکانی رویکردهای مورد استفاده، بررسی شد. نتایج نشان داد تغییرات همبستگی مکانی پهنه‌های با آلودگی صوتی دارای همبستگی مثبت و الگوی خوشه‌ای است. بر این اساس پهنه‌های با آلودگی صوتی زیاد دارای الگوی خوشه‌ی بالا است و بخش‌های شرقی و شمالی منطقه‌ی مطالعاتی را شامل می‌شود. در حالی‌که پهنه‌های با آلودگی صوتی کم، دارای الگوی خوشه‌ای پایین است و قسمت‌های جنوبی و مرکزی منطقه‌ی مطالعاتی را در بر می‌گیرد. ارزیابی صحت مکانی الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی نشان داد که بیشترین میزان سطح زیر منحنی مربوط به روش تحلیل نقاط داغ (96/0) و کمترین میزان آن مربوط به روش تحلیل خوشه و ناخوشه رندرینگ (89/0) است. به‌طور کلی، رویکرد تحلیل نقاط داغ نسبت به دو روش دیگر از صحت مکانی بیشتری برخوردار است و نمودار مشخصه‌ی عملکرد، معیار مناسبی برای ارزیابی صحت مکانی رویکردهای مبتنی بر آمار فضایی است. نتایج این مطالعه می‌تواند به مدیران و برنامه‌ریزان سرزمین برای همسو کردن استراتژی‌های مدیریتی در کاهش آلودگی صوتی کمک کند.
Abdollahi, S., Ildoromi, A., Salmanmahini, A. & Fakheran, S. (2019). Determination and quantification of the landscape aesthetic value in central part of Isfahan Province. Iranian Journal of Applied Ecology, 7(4), 31-42. DOI: 10.29252/ijae.7.4.31. (In Persian)
Abdollahi, S., Ildoromi, A., Salmanmahini, A. & Fakheran, S. (2021). Evaluating spatial patterns of ecosystem services based on a comparative approach on spatial statistics in the central part of Isfahan Province. Geography and Environmental Sustainability, 11(1), 41-54. DOI: 10.22126/ges.2021.5957.2326. (In Persian)
Ajoku, B. C. & Amadi-Wali, O. (2019). Analysis of noise pollution levels across land use types in port-harcourt metropolis, rivers State, Nigeria. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 24, 22-31. DOI: 10.9790/0837-2410092231.
Akbari, E., Darvishi Boloorani, A. & Neysani Samani, N. (2017). Landslide susceptibility mapping using fuzzy-analytic network process. RS & GIS for Natural Resources, 8(3), 73-88. (In Persian)
Aliabadi, K. & Dadashi Roudbari, A. A. (2016). Assessing changes patterns of spatial autocorrelation of maximum temperature of Iran. Arid Regions Geographic Studies, 6(21), 86-104. (In Persian)
Amasha, A., El-Magd, I. A. & Ali, E. (2018). Geospatial auto-correlation statistical analysis to evaluate the seismic magnitudes and its implications on the Mediterranean coastal zone of Egypt. Physical Science International Journal, 20(3), 1-15. DOI: 10.9734/PSIJ/2018/46208.
Asadi, M. & Karami, M. (2017). Representation of Temperature Variability in Fars Province Using Spatial Statistics. Geographical Research, 32(1), 64-75. (In Persian)
Bartaw, I., Hajinezhad, A., Asgary, A. & Goli, A. (2013). Pattern analysis on Residential burglary by Exploratory Spatial Data Analysis (ESDA), Case study: Zahedan city. Strategic Research on Social Problems in Iran, 2(2), 1-23. DOI: 20.1001.1.23221453.1392.2.2.1.7. (In Persian)
Clark, C., Crombie, R., Head, J., van Kamp, I., van Kempen, E. & Stansfeld, S. A. (2012). Does traffic-related air pollution explain associations of aircraft and road traffic noise exposure on children's health and cognition? A secondary analysis of the United Kingdom sample from the RANCH Project. American Journal of Epidemiology, 176(4), 327-337. DOI: 10.1093/aje/kws012.
Fallah Galharei, Gh. & Asadi, M. (2018). An Assessment of Spatial-temporal Alteration of
Sunshine Hours in Iran. Journal of Geography and Planning, 22(64), 229-246. (In Persian)
Fang C., Wang, Z. & Xu, G. (2016). Spatial-temporal characteristics of PM2. 5 in China: A city-level perspective analysis. Journal of Geographical Sciences, 26(11), 1519-1532. DOI: 10.1007/s11442-016-1341-9.
Figueroa-Alfaro, R. W. & Tang, Z. (2017). Evaluating the aesthetic value of cultural ecosystem services by mapping geo-tagged photographs from social media data on Panoramio and Flickr. Journal of Environmental Planning and Management, 60(2), 266-281. DOI: 10.1080/09640568.2016.1151772.
Fathi Najafabadi, L., Esmaili Sari, A. & Ghasempouri, M. (2007). Comparative study of the role of physical and biological barriers in reducing noise pollution between Nur Forest Park and Si-Sangan Forest Park, Nur. Iran, Journal of Environmental Sciences and Technology, 9(1), 79-86. (In Persian)
Fu, W. J., Jiang, P. K., Zhou, G. M. & Zhao, K. L. (2014). Using Moran’s, I and GIS to study the spatial pattern of forest litter carbon density in a subtropical region of southeastern China. Biogeosciences, 11, 2401-2409. DOI: 10.5194/bg-11-2401-2014.
Giles-Corti, B., Vernez-Moudon, A., Reis, R., Turrell, G, Dannenberg, A. L., Badland, H., Foster, S., Lowe, M., Sallis, J. F. & Stevenson, M., (2016). City planning and population health: A global challenge. Lancet, 388, 2912-2924. DOI: 10.1016/S0140-6736(16)30066-6.
Jana, M. & Sar, N. (2016). Modeling of hotspot detection using cluster outlier analysis and Getis-Ord Gi* statistic of educational development in upper-primary level, India. Modeling Earth Systems and Environment, 2, 60. https://doi.org/10.1007/s40808-016-0122-x.
Khayami, E., Mohammadi, M., Bahadori, M., Hasani, F. & ghorbani, A. (2019). Evaluation and Zonation of Noise Pollution in Vakil-Abad Highway, Mashhad. Journal of Natural Environment, 72(1), 73-83. (In Persian)
Kim, R. & Berg, M. V. D. (2010). Summary of night noise guidelines for Europe, Noise and Health, 12, 47-61. DOI: 10.4103/1463-1741.63204.
Lea, J. D. & Harvey, J. T. (2015). Using spatial statistics to characterize pavement properties, International Journal of Pavement Engineering, 16(3), 239-255. Doi: 10.1080/10298436.2014.942856.
Levine, N. (2013). Crime Stat IV: A Spatial Statistics Program for the Analysis of Crime Incident Locations, Version 4.0. Washington, DC, The National Institute of Justice, http://dx.doi.org/10.3886.
Li, Y., Zhang, L, Yann J., Wang, P., Hu, N., Cheng, W. & Fu, B. (2017). Mapping the hotspots and cold spots of ecosystem services in conservation priority setting. Journal of Geographical Sciences, 27(6), 681-696. DOI: 10.1007/s11442-017-1400-x.
Majidi, F. & Khosravi, Y. (2016). Pollution evaluation of city center of Zanjan by geographic information system (GIS). Iranian Journal of Health and Environment, 9(1), 91-102 (In Persian)
Menafoglio, A. & Secchi, P. (2017). Statistical analysis of complex and spatially dependent data: A review of object oriented spatial statistics. European Journal of Operational Research, 258(2), 401-410. Doi: 10.1016/j.ejor.2016.09.061.
Miri, M., Ghaneian, M. T., Gholizadeh, A., Yazdani Avval, M. & Nikoonahad, A. (2016). Assessment of spatial analysis methods in mapping of air pollution in mashhad. Journal of Environmental Health Engineering, 3(2), 143-154. (In Persian)
Nadian, M., Mirzaei, R. & Soltani Mohammadi, S. (2018). Application of moran'si autocorrelation in spatial-temporal analysis of PM2.5 pollutants (a case study: tehran city). Journal of Environmental Health Engineering, 5(3), 197-213. DOI: 10.29252/jehe.5.3.197. (In Persian)
Okunlola, O. A., Alobid, M., Olubusoye, O. E., Ayinde, K., Lukman, A. F. & Szucs, I. (2021). Spatial regression and geostatistics discourse with empirical application to precipitation data in Nigeria, Scientific Reports, 11(1), 16848. Doi: 10.1038/s41598-021-96124-x.
Pirali, A., Hedayati, A., Pourmanafi, S., Beyraghdar Kashkooli, O. & Ghorbani, R. (2019). Investigation of changes of spatial autocorrelation patterns of chlorophyll-a in Choghakhor International wetland using hot
spots index (Gi*) and remote sensing. Iran Science Fisheries Journal, 28(1), 155-164. DOI: 10.22092/isfj.2019.118978. (In Persian)
Possolo, A. (2016). Spatial statistics: Marks, maps, and shapes. Quality Engineering, 28(1), 69-90. DOI: 10.1080/08982112.2015.1100457.
Rahimi, M. & Fakheran, S. (2015). Investigation of SPL sound pressure level variability along natural-urban gradient (Case study: Central part of Isfahan province). International conference on sustainable development, strategies and challenges with a focus on Agriculture, Natural Resources, Environment and Tourism, 24-26 Feb 2015, Tabriz, Iran. (In Persian)
Rosenberg, M. S. & Anderson, C. D. (2011). PASSaGE: pattern analysis, spatial statistics and geographic exegesis, version 2. Methods in Ecology and Evolution, 2, 229-232. DOI: 10.1111/j.2041-210X.2010. 00081.x.
Saeidi, S., Mohammadzadeh, M., Salmanmahini, A. & Mirkarimi, S. H. (2017). Performance evaluation of multiple methods for landscape aesthetic suitability mapping: A comparative study between Multi-Criteria Evaluation, Logistic Regression and Multilayer Perceptron neural network. Land Use Policy, 67, 1-12. Doi: 10.1016/j.landusepol.2017.05.014.
Sakieh, Y., Jaafari, Sh. Ahmadi, M. & Danekar, A. (2017). Green and calm: modeling the relationships between noise pollution propagation and spatial patterns of urban structures and green covers. Urban Forestry& Urban Greening, 24, 195-211. Doi: 10.1016/j.ufug.2017.04.008.
Sayadi Anari, M. & Movafagh, A. (2014). Environmental Noise Pollution Level at Birjand City Using Statistical and GIS Techniques. Journal of Environmental Studies, 40(3), 693-710. DOI: 10.22059/jes.2014.52214. (In Persian)
Singh, D., Kumari, N. & Sharma, P. (2018). A review of adverse effects of road traffic noise on human health. Fluctuation and Noise Letters, 17(1), 1-12. doi.org/10.1142/S021947751830001X.
Sordello, R., Flamerie De Lachapelle, F., Livoreil, B. & Vanpeene, S. (2019). Evidence of the impact of noise pollution on biodiversity: a systematic map. Environmental Evidence, 8(8). Doi: 10.1186/s13750-019-0146-6.
Takagi, D. & Shimada, T. (2019). A Spatial regression analysis on the effect of neighborhood-level trust on cooperative behaviors: comparison with a multilevel regression analysis. Frontiers in Psychology, 10. doi: 10.3389/fpsyg.2019.02799.
Torkashvand, M. (2017). Detection of heat islands over Arak city based on spatial auto correlation analysis. Quarterly Journal of Environmental Based Territorial Planning, 9(35), 123-148. (In Persian)
Yuan, Y., Cave, M. & Zhang, C. (2018). Using Local Moran’s, I to identify contamination hotspots of rare earth elements in urban soils of London. Applied Geochemistry, 88, 167-178. Doi: 10.1016/j.apgeochem.2017.07.011.
Zannin, P. H. T. & Sant-Ana, D. Q. (2011). Noise mapping at different stages of a freeway redevelopment project- A case study in Brazil, Applied Acoustics, 72(8), 479-486. Doi: 10.1016/j.apacoust.2010.09.014.
Zare, S., Ahmadi, S. & Sarebanzadeh, K. (2018). Principle of measurement in equivalent noise level and noise sources sound power based on: ISO 9612, ISO 3746. Tehran, Fanavaran Press. (In Persian)
ایلدرمی, علیرضا, & عبداللهی, صدیقه. (1400). کاربرد آمار فضایی در ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی در قسمت مرکزی حوزه آبخیز زاینده‌رود. مدیریت جامع حوزه های آبخیز, 1(2), 35-46. doi: 10.22034/iwm.2022.250825
MLA
علیرضا ایلدرمی; صدیقه عبداللهی. "کاربرد آمار فضایی در ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی در قسمت مرکزی حوزه آبخیز زاینده‌رود". مدیریت جامع حوزه های آبخیز, 1, 2, 1400, 35-46. doi: 10.22034/iwm.2022.250825
HARVARD
ایلدرمی, علیرضا, عبداللهی, صدیقه. (1400). 'کاربرد آمار فضایی در ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی در قسمت مرکزی حوزه آبخیز زاینده‌رود', مدیریت جامع حوزه های آبخیز, 1(2), pp. 35-46. doi: 10.22034/iwm.2022.250825
VANCOUVER
ایلدرمی, علیرضا, عبداللهی, صدیقه. کاربرد آمار فضایی در ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی آلودگی صوتی در قسمت مرکزی حوزه آبخیز زاینده‌رود. مدیریت جامع حوزه های آبخیز, 1400; 1(2): 35-46. doi: 10.22034/iwm.2022.250825
)